تاثیر نیترات کلسیم بر اثرات سوءشوری آب آبیاری در پرورش گل رز
گل رُز یکی از محبوب‌ترین گل‌هاي جهان اسـت کـه از لحـاظ تولید در صدر گل‌هاي بریدنی دنیا قرار داشته و تقریبـا 40% گل‌هاي بریدنی دنیا را بـه خـود اختصاص داده است. گل رز نسبتاً به شوري حساس بوده و چنانچه در معرض شوري 2 تا 3 دسی زیمنس قرار گیرد عملکرد آن به طور قابل ملاحظه اي کاهش می یابد.
مشکل شوري در محیط آبکشت که ریشه‌ها در حجم کوچکی از محیط بدون خاك رشد میکنند، به دلیل تجمع سریع نمک‌ها، جدي‌تر است. از طرفی، ایـن مشکل در هنگام استفاده از آب هاي با کیفیت نامناسب، اعمال آبشویی حداقل و در شرایط بازیافت و گردش مجدد محلولهاي غذایی تشدید میشود
بـه علـت محدودیت منابع آب شیرین، استفاده از منابع مختلـف آب نظیر آب‌هاي شور، پساب و آب بازیافتی اجتناب‌ناپذیر است. از ایـن رو، امروزه اثر کیفیت آب آبیاري، بخصوص شـوري و قلیائیت آب، بر رشد و نمو گیاه اهمیت ویژه اي دارد.
در تولید گیاهان زینتی، حفظ طراوت و زیبایی گلها و افزایش عمر پـس از برداشت آنها مهم است. یکی از مهمترین عوامل مؤثر در ظاهر گل و عمر پس از برداشت آن، تغذیه بهینه در طول دوره رشد و نمو گل است؛ که البته تحت تنش شوري دچار اختلال میشود.
شوری با گل رز چه می‌کند؟
در واقع، تحت تنش شوري، علاوه بر کاهش پتانسیل اسمزي محیط و جلوگیري از جذب آب، به‌علت اثر منفی یون هاي سدیم و کلر و بر هم‌خوردن تعادل یونی محیط رشد، جذب یونهاي عناصر غذایی توسط گیاه دچار اختلال می شود
راهکار مقابله با اثرات شوری در گل رز
بنابراین، یکی از راهکارهاي کـاهش آثـار زیان‌بار تنش شوري، استفاده از روش‌هاي بهینه تغذیه معدنی است. به طوري که پژوهشگران زیادي به اثرهاي مثبت عناصر غذایی بر کاهش اثر شوري در گیاه تأکید دارند. ازمیان عناصر غذایی پرمصرف، نیتـروژن و کلسیم داراي اهمیت زیادي در تغذیه گل رز بوده و بسیاري از پـژوهش هاي انجام شده روي این دو عنصر متمرکز شده اند.
نقش کلسیم در مقابله با اثرات شوری
پـژوهش هاي انجام شده درباره نقش کلسیم در گل رز حاکی از تأثیر زیاد آن در افزایش عمر پس از برداشت و بهبود ویژگی‌هاي کیفی گل است. به‌طور کلی، کلسیم منجر به تعویق فرایند پیري در بافت هاي گیاهی به طور عام و در گلبرگ هاي گل رز به طور خاص میشود. براساس آزمایشهـاي انجـام شـده، تیمارهــاي کلســیم به طــور معنی داري مانــدگاري را افــزایش میدهند. همچنین، کاربرد کلسیم منجر به افزایش وزن تر و قطر
گلها و تأخیر در کاهش وزن آنها در دوره برداشت مـی گـردد.
افزایش غلظـت کلسیم باعث افزایش معنی دار قطر جام گل و وزن تر شـاخه گـل میشود.
همچنین، با افزایش کلسیم، غلظـت نیتروژن و کلسیم بـه طـور معنی‌داري افزایش می‌یابد. اثر منفی تنش شوري بر وزن تر و خشک گیاه و عمر پس از برداشت گل ژربرا را میتوان با محلولپاشی کلسیم کـاهش داد. از آنجایی که تحت تنش شوري، جذب و متابولیسـم کلسـیم و نیتروژن دچار اختلال و منجر به کمبود آنها میگردد میتوان اثر سوء شوري را بـا مصـرف نیتـرات کلسیم بهبود بخشـید.
در یکی از پژوهش های علمی صورت گفته در زمینه تنش های شوری و تاثیرات کلسیم بر گل رز پژوهشگران به این نتیجه رسیدند با افزایش سطح کلرید سدیم، غلظت یون های سدیم و کلر در برگ گل رز تا حد سمی شدن افزایش یافته است که در پی این اتفاق کاهش وزن خشک گل، تعداد گل در بوته و ماندگاری پس از برداشت گل را بدنبال دارد.
همچنین شوری باعث میشود غلظت نیتروژن، کلسیم و پتاسیم در برگ گل کاهش یابد. بنابراین میتوان نتیجه گرفت علت افزایش غلظت یون های سمی سدیمی کلر تا حدودی مربوط به کاهش غلظت عناصر مورد نیاز گیاه کمتر از حد بهینه است.
کاربرد نیترات کلسیم سبب بهبود رشد گیاه شده و غلظت سدیم و کلر را در برگ رز کاهش میدهد.
در واقع این گونه می توان استنباط کرد که بخشی از اثرهای نیترات کلسیم در بهبود رشد گیاه به علت تاثیر آن بر کاهش جذب سدیم و کلر و جلوگیر از انتقال این عناصر به اندام هوایی است.
و در پایان، نتایج پژوهش صورت گرفته نشان میدهد که می بایست در شرایط شور از مقادیر نیتروژن و کلسیم فراتر از حدود توصیه شده برای شرایط عادی جهت کاهش اثر سوء شوری در سیستم‌های هیدروپونیک گل رز استفاده کرد.